Bilinmeyen Karya Yolu ve Donduran Kulesi

2009 yılında “Geleceğini arayan Yenipazar” adlı sempozyumun ardından Büyük Menderes Platformu Başkanlığını yürüten İbrahim Ayvazoğlu ile Yönetim Kurulundan Mehmet Ekizoğlu önderliğinde “Bilinmeyen Karya Yolu” adlı girişim ile 11 Kasım 2016 Cuma günü Donduran Mahallesindeki Beyler Kulesinde Yenipazar Çocukları ikinci kez sahne aldı.

Platformun projesine, Aydın Sanayi Odası, Aydın Ticaret Borsası, Aydın Büyükşehir Belediyesi ortak olarak destek vermektedir. Amaç doğal güzellikler ile tarihi eserleri yeterince tanıtmak ve yetersiz kalan turizmi canlandırmak… Proje ortakları temsilcileri yanında Yenipazar Belediye Başkanı Zafer Savcı, Donduran Muhtarı Ali Kara, muhtarlar, basın ve köylüler ile duyarlı kesimden de katılım oldu. Aydın CHP’de tek kadın ilçe başkanı olan Sergül Duransoy ve yönetimi de katılımcılar arasındaydı.

Projede 7 ayrı tarihi eser belirlenir. Sırası ile Efeler ilçesi Dereköy’de bulunan geç Roma-Bizans dönemine ait gözetleme kulesi, Karahayıt köyündeki Osmanlı Kümbeti, Dalama Geriz su kemerleri, Alhan Hamamı, Orthosia antik kenti, Donduran Beyler Kulesi ve Direcik Lale Tepe tümülüs mezarı.

Platformun amacı ise; tanıtım yapmak ve yetkililere buraları işaret etmek, hatırlatmak, adım atılmasını sağlamaktır. Platform ve proje ortaklarından restorasyon, çevre düzenlemesi yapmalarını beklemek gibi bir hataya düşülmemelidir. Gerekli çalışma için Turizm Bakanlığı, Belediyeler, Eski Eserler gibi diğer kurumları harekete geçirmektir.

Belirlenen bölgelerin yolu, bakımı, yenilemesi, ışıklandırılması, otantik çevre düzenlemesi, bir şekilde canlandırılarak ziyarete açılacak hale getirildiği takdirde yerel, siyasi, idari yetkililerin gayreti ile turizm canlanması adımları kendiliğinden gelecektir. Bir Turizm şirketi düzenleyeceği tarihsel tur ile bu 7 tarihi bölgeyi bir uçtan girip bir uçtan çıktığında ziyaretçilerin etkileneceği bir gerçektir.

Muğla’da Belen Kahvesi örneğini alalım. Ormancı türküsünün yaşandığı, canlandırıldığı yeniden düzenlenen bu yerde adeta bir mahalle geçimini sağlamaktadır. Beypazarı ilçesi ve Cumalıkızık köyü tanıtımın sonucu nereden nereye geldiği gerçeği güzel bir örnektir.

Yenipazar’da bir önceki Belediye Başkanımız M.Yüsran Erden’in gayretleri ile gerçekleşen her hafta pazar günleri kurulan, dikkat çekici Organik Pazar iyi bir çizgide giderken bir çöküş yaşadığı anlatılmakta. Çakırbeyli mahallesinde Pazar günleri kurulmaya başlanan pazarın, yapılan reklam ve desteklerine de bağlayanlar olmakta…    

Bu arada Sevgili Mehmet Ekizoğlu ilginç bir anekdot aktardı. Eline geçen bir Alman tarihçinin kitabında Dereköy Kulesi adı geçmektedir. Yenipazar’a bağlı Dereköy civarını dağ, taş, tepe taramalarına rağmen böyle bir esere rastlamazlar. En sonunda Dalama/ Dereköy’ü hatırlatan bir kişi sayesinde Dereköy kulesine ulaşırlar. Düşünün bir Alman bize bizi öğretiyor.   

Donduran Beyler Kulesi.

Aydın İlinin Yenipazar İlçesi Donduran Köyünün güneyinde yer almaktadır. Moloz taş malzemeden inşa edilmiştir. Birbirine bitişik iki kare mekândan oluşan kulenin batı cephesine bitişik kare mekân daha küçük ebatlardadır. Kubik bir yapı olan Donduran Kulesi, birinci, ikinci ve teras katından oluşmaktadır. Ahşap kat döşemeleri yandığı için mevcut değildir. İkinci kat doğu duvarında üçgen alınlıklı ocağı bulunmaktadır. Teras katta duvarlarda mazgal delikleri vardır. Giriş kapısı yine bu cephede birinci katın duvarının ortasındadır. Kuleye giriş muhtemelen çekme köprünün iç tarafındaki merdiven basmakları ile sağlanıyordu. Çekme kapı makara sistemiyle çalıştığı anlaşılmaktadır. Duvarlarda büyük ve küçük çatlaklar vardır. Kule devrin anlayışına uygun olarak köyün üstünde, köy ve Menderes ovasına hâkim bir konumdadır. Kulenin kesin yapım tarihi belli değildir. Köyün içindeki çeşmelerin kitabelerindeki H.1177-1178 (1763-1764), (1764-1765) tarihleri kulenin yapım tarihlerine ışık tutmaktadır. Kulenin önemi Aydın ilinde ayakta kalmış üç kuleden biridir.

Askere gidecek Donduranlı gençler topluca kuleye gelerek bayrak çekmeleri yıllarca yaşatılan bir gelenek olmuştur. Bu kulenin yol, ışıklandırma, çevre düzenlenmesi konusunda Yenipazar Belediyesi de bir çalışma yapacak güçtedir. Yeter ki istensin…

Sayın Başkan Ayvazoğlu bir endişesini paylaştı. Gündeme getirilen bu yerler ile ilgili definecilerin kazı yapma girişimine neden olunması tedirginliğini yaşadığıdır. Nitekim bazı arkadaşlar da aynı düşünceyi paylaştı. Bu yerlerin korunması amacı ile muhtarların, yetkililerin ve bizlerin uyarısı ile emniyet ve güvenlik güçlerimize de görevler düşmektedir.

Büyük Menderes Platformu Başkanlığını yürüten İbrahim Ayvazoğlu ile Yönetim Kurulundan Mehmet Ekizoğlu, bu mevsimde işini, gücünü, evini bırakıp da yüzünü doğdukları topraklara çevirmiş olmaları bir özveri ve bizler için gururdur. İsteseler Ankara’da bir kafede oturur, sıcak çaylarını yudumlarlar ya da evlerinde ayaklarını uzatarak rahat ederlerdi. Bu topraklara olan minnet duygularının da unutulmaması yanında farkında olmamız da gerekir.

Bilinmeyen Karya yolu Projesinde yapacak daha çok iş var…

Ama unutulmasın ki; başlamak bitirmenin yarısı demektir.

donduran-kulesi-(1).jpgdonduran-kulesi-(2).jpgdonduran-kulesi-(3).jpg

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
4 Yorum