Aydın’ın yetiştirdiği değer: Prof. Dr. Zeki Mesut Alsan

Zeki Mesut Alsan, son dönem Osmanlı aydınlarındandır. 15 Mayıs 1889’da Aydın’ın Kurtuluş Mahallesi, Oduncular Sokak’ta doğdu. Babası Süleyman Efendi’dir.

Beş yaşında, asıl ismi “Gevrek Hoca” olan mahalle komşusu Emine Hanım’dan dini dersler aldı. Okul çağına gelince Ramazan Paşa Camii karşısında açılan Zeyniye Mektebi’ne yazıldı ve bu mektepte üç yıl okudu.

1890 ders yılında Top Yatağı’nda açılan idadi tahsiline başladı. Bu okulda okuyan azınlıklardan Rum Platon ve Ermeni Mikail ile arkadaşlıkları oldu. (Memleket Çocuğu romanında azınlıklarla ilgili düşüncelerini açıklar.)

Aydın İdadisi’nden 1905 yılında birincilikle mezun oldu. On altı yaşında İzmir İdadisi’nde iki yıl okumak için Aydın’dan ayrıldı ve 1907’de İzmir İdadisi’ni de birincilikle bitirdi.

Yüksekokullarda okumak istiyordu; 1907’de Mülkiye giriş imtihanını (Mekteb-i Mülkiye-i Şahane-i Devlet-i Osmanlı Âli) kazandı. Böylece Aydın’dan ikinci defa ve bir daha dönmemek üzere ayrıldı.

1909-1910 ders yılı başında Mülkiye, Darülfünun’a bağlandı. Zeki Mesut, 28 Haziran 1910’da okul birincisi olarak mezun oldu. Fransızca, Almanca ve İngilizceyi çok ileri düzeyde öğrendi.

Maarif Nezareti tarafından Paris’e gönderildi. École Libre des Sciences Politiques’in diplomasi şubesinden “pekiyi” dereceyle mezun oldu ve yurda döndü.

Zeki Mesut’un ilk memuriyeti Divan-ı Muhasebat mümeyyizliği oldu. Daha sonra Maliye ve Maarif Nezareti’nde çeşitli görevlerde bulundu (1918-1922). 1922-1923 yıllarında Galatasaray Mektebi Müdür-i Sâniliği görevini üstlendi.

Mülkiye’de “Hukuk-u Düvel” muallimliği yaptı. 1926’da Millî Talim ve Terbiye Heyeti azalığına ve Mülkiye Mektebi’nin Devlet Umumi Hukuku muallimliğine atandı. 1927’de Edirne mebusu olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne girdi. 1927-1943 yılları arasında üç dönem milletvekilliği yaptı.

1943’te Mülkiye’de Devletler Umumi Hukuku profesörü oldu. 13 Temmuz 1956’da emekliye ayrıldı.

Eserleri

1. Devletler Hukuku Dersleri
2. Yeni Devletler Hukuku
3. Millet Hayatı Düzeni ve Panamerikanizm
4. Müşterek Emniyet Problemi
5. Silahsızlanma Problemi
6. Yeni Devletler Hukuku
7. Hürriyet Pervanesi
8. Mustafa’nın Romanı (Memleket Çocuğu)

Zeki Mesut Alsan, 24 Eylül 1984’te doksan beş yaşında hayata veda etti.
Allah rahmet eylesin.