Herhangi bir buluş veya fikrin başkaları tarafından izinsiz bir şekilde ele geçirilmesi, üretilmesi ve pazarlanması; söz konusu fikir ya da buluşun gerçek sahiplerinin mağdur olmalarına neden olur. Tasarım patenti; yaşanabilecek bu tür bir mağduriyeti önlemeyi amaçlar.
Tasarım Patenti Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Tasarım patenti; özgün ürün veya ürünlerin tescil edilmesi olarak tanımlanabilir. Bilhassa ürün veya ürünlerin unsurları, estetik duyulara hitap eden desenler ve süslemeler tasarım patenti sayesinde olabilecek en iyi şekilde korunur. Herhangi bir tasarımın beğeni toplaması güzel bir gelişme olsa da birtakım tehlikeleri de beraberinde getirir. Bilhassa söz konusu tasarımı taklit etmek isteyenler mutlaka olacaktır. Taklit yüzünden ciddi bir mağduriyet yaşamamak adına vakit kaybetmeden tasarım patenti başvurusu gerçekleştirilmelidir.
Tasarım patenti; birçok yerde endüstriyel tasarım tescili olarak geçer. Bu tescil sayesinde birçok hak elde edilir. Her şeyden önce, tasarımların üçüncü kişilerin eline geçmesi mümkün olmaz. Tasarımın üretilmesi, pazarlanması, satılması, devredilmesi, miras bırakılabilmesi için her şeyden önce tasarım sahibinin rızası gereklidir. Endüstriyel tasarım tesciline konu olmuş ürünlere dair hak ihlalleri söz konusu olduğunda hukuki başvuru gerçekleştirilir. Bu sayede, ihlali gerçekleştiren kişi ya da kurumlara hapis ya da tazminat cezası verilir.
Tasarım Patenti Almak İçin Hangi Şartlar Gereklidir?
Endüstriyel tasarımların tescili için söz konusu tasarımların birtakım özellikler barındırması şarttır. Söz konusu şartlar şu şekilde özetlenebilir:
- Yenilik; son derece önemli bir detaydır. Bir tasarım ile başka bir tasarım arasında yalnızca küçük detaylarda farklılık olduğu takdirde tasarım patenti almak imkansız hale gelir. Ancak, tasarıma başvuru öncesinde hiçbir yerde hiçbir şekilde rastlanmamışsa tasarım patenti başvurusu kabul edilir.
- Ayırt edici unsur; en az yenilik kadar önemlidir. Tüketiciler; herhangi bir endüstriyel tasarım hakkında bir fikir edinirler. Ancak, söz konusu fikir başka bir endüstriyel tasarımda da aynı şekilde ortaya çıkıyorsa ayırt edici unsurdan bahsetmek mümkün değildir. Her iki endüstriyel tasarımın genel izlenimi arasında belirgin farklılık olmalıdır.
- Endüstriyel tasarımın herhangi bir parçası için ayrı bir işlem düşünülemez. Bir başka deyişle, ilgili üründen ayrı olarak herhangi bir tasarımın tescil edilerek koruma altına alınması mümkün değildir.
Tasarım patenti almak isteyenlerin başvuru sürecinde birtakım belgeleri hazır etmeleri şarttır. Başvuru formu, başvuru ücretinin ödendiğini gösteren dekont, tasarımın eksiksiz bir şekilde görsel olarak anlatılması, tasarımcının kimliği, tüzel kişinin başvuru sahibi olması halinde vergi numarası, gerçek kişinin başvuru yapması halinde T.C kimlik numarası gereklidir. Türk Patent ve Marka Kurumu; tasarım patenti başvurularını değerlendirmek ile yükümlüdür.