Trafik kazalarında bedeni hasar tazminatı
Trafik kazaları, yalnızca maddi hasarla sınırlı kalmaz; aynı zamanda yaralanma, sakatlık veya ölüm gibi bedensel zararlar doğurur. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu çerçevesinde, bu zararların sigorta kapsamında karşılanması mümkündür. Yargıtay’ın istikrarlı kararlarına göre, bedeni zarar gören kişi kusuru bulunmadığı sürece tazminat hakkına sahiptir.
Sigortaya Başvuru Nasıl Yapılır?
Trafik kazasında bedensel zarar gören kişi, öncelikle kusurlu aracın zorunlu mali sorumluluk sigortasına başvurur. Sigorta şirketine başvuru yapılmadan doğrudan dava açılamaz. Başvuruda şu belgeler sunulur:
- Trafik kaza tespit tutanağı,
- Savcılık veya mahkeme dosyası evrakları,
- Sağlık raporları ve maluliyet raporları,
- Tedavi ve ilaç giderlerine ait faturalar,
- Nüfus kayıt örneği ve kimlik belgeleri.
Sigorta şirketi, başvurunun kendisine ulaşmasından itibaren 15 gün içinde ödeme yapmakla yükümlüdür. Ödeme yapılmaz veya eksik ödeme yapılırsa tahkim veya dava yoluna gidilebilir.
Maluliyet Tespiti
Bedeni hasar tazminatında en önemli unsur, kalıcı maluliyet oranının belirlenmesidir. Maluliyet, Sağlık Bakanlığı yönetmelikleri ve TRH 2010 yaşam tablosu esas alınarak tespit edilir.
Maluliyet raporu şu kurumlarca verilebilir:
- Devlet hastaneleri sağlık kurulları (heyet raporu),
- Üniversite hastaneleri,
- Adli Tıp Kurumu.
Heyet raporu yalnızca oran belirtirken, Adli Tıp raporları illiyet bağını kurar, geçici iş göremezlik süresini, bakıcı ihtiyacını ve sağlık giderlerini ayrıntılı şekilde değerlendirir. Yargıtay 21. HD 2019/4851 E., 2020/2319 K. kararında, maluliyet tespitinin Adli Tıp veya üniversite hastanelerince yapılmasının zorunlu olduğuna hükmedilmiştir.
Sigortadan Alınacak Bedensel Zararlar
Sigorta şirketinden talep edilebilecek kalemler şunlardır:
- Geçici iş göremezlik tazminatı: Tedavi süresince çalışılamayan dönem için.
- Sürekli iş göremezlik (iş gücü kaybı) tazminatı: Kalıcı maluliyet oranına göre hesaplanır.
- Bakıcı giderleri: Raporla belirlenen süre için gerekli bakıcı masrafları.
- Tedavi ve ilaç giderleri: SGK tarafından karşılanmayan sağlık harcamaları.
- Protez, ortez, rehabilitasyon giderleri: Tıbbi cihaz ve tedavi masrafları.
- Manevi tazminat: Bedensel acı ve ıstırabın giderilmesi için.
Hesaplama Nasıl Yapılır?
Bedeni Hasar Tazminatı Hesaplamada üç ana unsur dikkate alınır:
- Gelir: Zarar görenin net maaşı veya kazancı.
- Maluliyet Oranı: Sağlık kurulu raporlarında belirtilen oran.
- Bakiye Ömür ve Çalışma Süresi: TRH 2010 yaşam tablosuna göre belirlenir.
Formül:
Tazminat = Net Gelir x Maluliyet Oranı x Bakiye Süre x Kusur Oranı
Örnek Hesap:
- Net maaş: 26.005,50 TL (2025 net asgari ücret),
- Maluliyet oranı: %20,
- Bakiye süre: 15 yıl (180 ay),
- Kusur oranı: %100.
26.005,50 x 0,20 = 5.201,10 TL aylık kayıp
5.201,10 x 180 ay = 936.198 TL tazminat.
Bu hesap bilirkişi tarafından aktüeryal yöntemlerle (progresif rant) yapılır.
Sigorta Teminat Limitleri
01.01.2025–31.12.2025 için ZMMS teminatları:
- Sağlık giderleri kişi başına: 2.700.000 TL.
- Sağlık giderleri kaza başına: 13.500.000 TL.
- Sakatlanma ve ölüm kişi başına: 2.700.000 TL.
- Sakatlanma ve ölüm kaza başına: 13.500.000 TL.
- Maddi hasar araç başına: 300.000 TL.
- Maddi hasar kaza başına: 600.000 TL.Bu limitler üzerinde kalan zararlar için kusurlu sürücü ve işleten doğrudan sorumludur.
Tahkim Süreci
Sigorta şirketi başvuruyu reddederse veya eksik ödeme yaparsa, zarar gören kişi Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurabilir. Tahkim başvurusunda:
- Başvuru dilekçesi,
- Sigorta şirketine yapılan başvuru evrakı,
- Eksik ödeme belgesi,
- Sağlık ve maluliyet raporları sunulur.
Komisyon, genellikle 6 ay içinde karar verir. 40.000 TL’ye kadar olan uyuşmazlıklarda karar kesindir; bu tutarın üzerindeki kararlar için itiraz yolu açıktır. Yargıtay 17. HD, tahkim kararlarının mahkeme kararı gibi icra edileceğini kabul etmektedir.
Trafik Kazası Avukatının Önemi
Trafik kazası avukatının önemi, hem sigorta başvurularında hem de dava süreçlerinde kendini gösterir. Trafik kazaları, ceza hukuku, sigorta hukuku ve tazminat hesaplamalarıyla çok yönlü bir alandır. Bu nedenle süreçte yapılan küçük bir hata bile ciddi hak kayıplarına yol açar.
Avukat, kazadan sonra gerekli belgelerin toplanmasını, sigorta şirketine başvurunun usule uygun yapılmasını ve sürecin zamanında tamamlanmasını sağlar. Sigorta şirketleri çoğu zaman eksik ödeme yapar veya tazminat taleplerini reddeder. Avukat, bu durumlarda tahkim ya da dava yolunu işletir.
Sonuç
Trafik kazalarında bedeni hasar tazminatı almak için doğru süreç izlenmelidir.
- Önce sigorta şirketine başvuru yapılır.
- Maluliyet raporu ile zarar oranı belirlenir.
- Sigortadan geçici ve sürekli iş göremezlik, bakıcı gideri ve tedavi masrafları talep edilir.
- Hesaplama TRH 2010 tablosu ve progresif rant yöntemiyle yapılır.
- Teminat limitlerini aşan zararlar için sürücü ve işleten doğrudan sorumludur.
- Eksik ödeme halinde tahkim veya mahkeme yoluna başvurulur.
Bu çerçevede, kaza sonrası bedensel zararların tam olarak karşılanabilmesi için hem aktüeryal hesaplamaların doğru yapılması hem de hukuki sürecin eksiksiz yürütülmesi zorunludur.
Kaynak: https://cozumavukatlik.com.tr/yaralanmali-trafik-kazasi-tazminati/

Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.