Türkiye’de milyonlarca çalışanı yakından ilgilendiren yıllık izin ücretleri konusunda önemli bir hatırlatma yapıldı. İş Kanunu’na göre işveren, işçisine yıllık izin kullandırmadan önce izin süresine ait ücretini peşin ödemek veya avans olarak vermek zorunda. Ancak birçok işyerinde bu kuralın göz ardı edildiği, işçilerin izne çıkarken ücretlerini alamadığı ya da dönüşte ödemelerinin yapıldığı görülüyor.

İş Kanunu Açık: “Peşin Ödenmeli”

4857 sayılı İş Kanunu’nun 57. maddesi, bu konuda net bir hüküm içeriyor. Kanun’a göre, işveren işçiye yıllık izin kullandırmadan önce o süreye ait ücreti ödemekle yükümlü. Yani işçi izne çıkarken maaşını değil, izin süresi boyunca hak ettiği ücreti önceden almalı.

Hukukçular, bu düzenlemenin işçinin mağdur olmaması için getirildiğini belirtiyor. Çünkü izne çıkan işçi, o süre boyunca çalışmayacağı için gelir kaybı yaşamamalı.

Uygulamada Aksaklıklar Var

Her ne kadar yasa açık olsa da, uygulamada birçok işyerinde izin ücretlerinin peşin değil, izin dönüşünde ödendiği belirtiliyor. Bu durum hem kanuna aykırı hem de işçinin hak kaybına yol açıyor. Özellikle düşük gelirli çalışanlar, izin döneminde nakit ihtiyaçlarını karşılayamadıkları için mağdur oluyor.

Son dönemde yapılan denetimlerde, işverenlerin bu konuda yeterince hassas davranmadığı tespit edildi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yetkilileri, yıllık izin ücretlerinin peşin ödenmemesinin ciddi bir ihlal olduğunu ve yaptırımla karşılaşabileceğini açıkladı.

Yargıtay’dan Emsal Kararlar

Yargıtay da yıllık izin ücretleri konusunda işçiler lehine önemli kararlar veriyor. Yüksek Mahkeme, izin dönemine ait ücretin zamanında ödenmemesi durumunda işçinin mağdur olduğuna hükmederek işverenleri sorumlu tutuyor. Bu kararlar, işçilerin dava açmaları halinde haklarını daha güçlü şekilde savunabilmelerine imkan tanıyor.

Uzmanlardan Uyarı: “İşçiler Haklarını Aramalı”

İş hukuku uzmanları, işçilerin yıllık izin öncesi ücretlerini talep etme hakkı bulunduğunu vurguluyor. İşçinin bu hakkını kullanmaması, ileride hak kaybına yol açabilir. Uzmanlara göre, izne çıkarken ücret ödenmeyen işçiler önce arabulucuya başvurmalı, sonuç alınamazsa iş mahkemesinde dava açabilir.

İşverenler İçin Risk

Yıllık izin ücretlerini peşin ödemeyen işverenler yalnızca idari para cezası değil, aynı zamanda işçinin açacağı davada faiz ve tazminat ödemek zorunda kalabiliyor. Hukukçular, işverenlerin bu konuda daha dikkatli olmaları gerektiğini, aksi halde yüksek mali yükümlülüklerle karşılaşabileceklerini söylüyor.

Sonuç: Hak Bilinci Artıyor

Türkiye’de işçi haklarına yönelik farkındalık arttıkça, işverenlerin de yasal yükümlülüklerini daha titizlikle yerine getirmesi bekleniyor. Yıllık izin ücretlerinin peşin ödenmesi kuralı, işçilerin tatillerini maddi kaygı yaşamadan geçirmelerini sağlarken, işverenler için de iş barışını korumanın temel unsurlarından biri olarak görülüyor.