Bugün 10 Eylül!.. Dün ise İzmir’imizin Kurtuluş Günü olan 9 Eylül’dü…

9 Eylül 2025 Salı günü, güzel İzmir’imizin Yunan işgalinden kurtuluşunun 103. Yılını yaşadık. Türk Yıldızları uçaklarının heyecan veren Solo Gösterisini izledik Karşıyaka sahillerinden.

103 yıl önce 9 Eylül 1922 günü yaşadığımız tarihi olay; sadece İzmir’imizin düşman işgalinden kurtulduğu bir gün değildir:

* Devamında 6 Ekim 1922’de İstanbul’umuzun da kurtulmasını sağlayan bir gündür.

* Devamında 24 Temmuz 1923’te imzalanan LOZAN ANLAŞMASIYLA bağımsız Türkiye Cumhuriyetine uzanan yolun başlangıcıdır:

* Devamında, çağdaş, demokratik, laik, millî ve evrensel değerlerle donatılan Türkiye Cumhuriyetine varan bir sürece uzanan kutlu bir yürüyüştür…

9 Eylül 1922’ye nasıl gelindi, müsaadenizle bir de bunları hatırlayalım…

15 Mayıs 1919İzmir’imiz için üç yıl sürecek karanlık günlerin başladığı gündür.

15 Mayıs 1919, Diğer yandan da Gazeteci HASAN TAHSİN’in Yunan işgal ordusuna sıktığı ilk kurşunla, bir anlamda kurtuluş mücadelesinin de başlatıldığı gündür…

15 Mayıs, Albay Şehit FETHİ BEY’in Yunanlılar İzmir’e çıktıklarında “Yaşasın Venizelos!..” diye bağırmadığı için darp edildiği, yaralandığı üç gün sonra da hastanede şehit olduğu gündür…

16 Mayıs 1919, Mustafa Kemal’in Bandırma Vapuru ile; devletin verdiği resmi görevle; Samsun ve Yöresindeki asayişi denetleme göreviyle; fakat kalbindeki asıl niyetiyle Anadolu’da Millî Mücadeleyi başlatmak için İstanbul’dan Samsun’a hareket ettiği gündür.

19 Mayıs 1919 da Mustafa Kemal’in Samsun’a vardığı ve Millî Mücadeleyle İstiklâl Harbini başlattığı gündür…

23 Temmuz 1919 Erzurum ve 4 Eylül 1919 Sivas Kongrelerinin ardından 23 Nisan 1920’de açılan TBMM eliyle yürütülen Millî Mücadelemiz, 6 Ocak 1921 İnönü Savaşları ve 23 Ağustos 1921 Sakarya Meydan Muharebesiyle olgunlaşmıştır…

26 Ağustos 1922 Büyük Taarruz ile devamında 30 Ağustos Başkomutanlık Meydan Muharebesi’yle kazanılan büyük zaferle başlayan kovalamacada 1 Eylül’den itibaren gün be gün yerleşim yerleri işgalci Yunan güçlerinden kurtarılmıştır:

1 Eylül’de Uşak,

2 Eylül’de Eskişehir,

3 Eylül’de Eşme, Güney, Ödemiş,

4 Eylül’de Buldan, Sarıgöl, Kula, Tire,

5 Eylül’de Alaşehir, Salihli, Nazilli,

6 Eylül’de Ahmetli, Gölmarmara, Akhisar, Bayındır, Söke,

7 Eylül’de Turgutlu, Aydın, Kuşadası, İncirliova,

8 Eylül’de Manisa, Kemalpaşa, Selçuk, Burhaniye;

Ve…. Nihayetinde 9 Eylül 1922 günü, Fahrettin Altay komutasında İzmir’e giren süvarilerimiz yine aynı gün İzmir Konak Meydanı’ndaki Hükümet Konağında üç yıldır gönderden inmeyen Yunan bayrağını indirerek yerine Ay yıldızlı al bayrağımızı göndere çekmişlerdir.

4. Alayın komutanı; Yüzbaşı ŞERAFETTİN ile 2. Süvari Bölüğü Takım Komutanı Teğmen ALİ RIZA AKINCI Hükümet konağına ilk bayrağı çeken subaylarımızdır.

İzmirli şâir Haluk Işık, 9 Eylül şiirinde şöyle seslenir okuruna:

“Sen 9 Eylül dersin iki kelime

Ben değişen yazgı anlarım

Özgürlük anlarım, bağımsızlık,

Sen İzmir dersin iki heceyle

Ben sevinçten ağlarım…

Bugün 9 Eylül

Tam sırasıdır canlandırmanın hatıraları…”

Konu İstiklâl Harbi olunca elbette 7 Eylül 1922’de işgalden kurtulan Aydın’dan da söz etmek gerekiyor elbette…

27 Mayıs 1919’da Aydın’ın işgalinden on gün sonra 5/6 Haziran 1919’da Çine Askerli Şubesinde kurulan Kuvayi Milliye teşkilatının ilk lideri de Yörük Ali Efe olur. Devamında Kıllıoğlu Hüseyin, Sancaktarın Ali, Mesutlarlı Mestan, Kozalaklı Mehmet, Danişmentli İsmail, Demirci Mehmet ve Dokuzun Hasan Hüseyin Efe, Tekeli İsmail Efe, Tekeli İbrahim Efe, Keçeci Ali Efe, Gökçen Efe, Germencikli Sarı Efe, Sancaktar’ın Sarı Efe, Sökeli Cafer Efe, İzmirli İsmail Efe, Gurbetin Ali Efe, Parmaksızın Hasan Efe, Çete Ayşe, Çiftlikli Kübra, Emir Ayşe Efe vb. efeler

Bu konuda geniş bilgi sahibi olmak isteyen okurlarımız için kendisi de bir Aydınlı olan PAÜ- Pamukkale Ünv. Fen Edebiyat Faküktesi Tarih Bölümü öğretim üyelerinden sayın Prof. Dr. Ercan HAYTOĞLU’nun. PAÜ Atatürk İlkeleri ve İnkılapları Araştırma ve Uygulama Merkezince yayınlanan BELGİ dergisi Sayı 1’de (Kış 2011/1) yayınlanan “AYDIN KUVA-YI MİLLİYESİ EFE VE ZEYBEKLER” başlıklı makalesini tavsiye edeceğim.

7 Eylül deyince aklıma; 1919’da Aydın Yunan ordularınca işgal edildiğinde İshak Rifat adında bir vatandaş tarafından yazıldığı; kayıtlı olan 1933’te yayınlanan “Ne Mutlu Bana ki Türk Yaratıldım” kitabında yer alan şu şiir aklıma gelir:

GÜZEL AYDIN

Aydın Türk’ün ana yurdu.

Vermez onu Altın ordu

Düşman İzmir’e girerken,

Bütün millet ağlıyordu.

Aydın Aydın güzel Aydın

Ah bir kere kurtulaydın.

Doğma güneş yasımız var,

Git haber ver diyar diyar

8 Eylül 2025 Pazartesi günü MEB: Millî Eğitim Bakanlığına bağlı ilk ve ortaöğretim kurumlarında 18 milyona yaklaşan öğrenci ve 1,2 milyon öğretmen 2025-2026 Eğitim Öğretim Yılı için ders başı yaptı…

Bu yıl bu 18 milyon içinde biz hem vardık, hem yoktuk. Şöyle ki:

Yunus ile Pınar’ın kızı torunum ELİF KUTLUDAĞ 4 yaşını doldurduğu için Çiğli’deki İzmir Atatürk Organize Sanayi Gelişim Gündüz Bakım Evine başladı.

Yavuz ile Adile’min oğlu MEHMET ARHAN KUTLUDAĞ torunum, ilk okul uyum haftasının ardından 8 Eylül 2025 günü Çakabey İlk Okulu 1. Sınıf öğrencisi olarak 18 milyonun içinde yer aldı…

Türk Milleti olarak, kuruluşunun 102. Yılını yaşadığımız Türkiye Cumhuriyeti Devletimizin sonsuza kadar yaşayabilmesi dileğiyle 9 Eylülleri unutmadan yaşamamız gerekiyor.

“NE MUTLU TÜRKÜM DİYENE!..”

GÜL/AYDIN… SEVGİLERİMLE…