Aydın şehrinde beş yıl Vali Yardımcılığı yaptım. Bu sürede Vali Vekilliği yaptım. Kuşadası ilçesinde üç defa kaymakam vekilliği yaptım. Bu sürede turizm alanında gözlemlerim oldu. Bu inceleme yazımda bu gözlemlerimde edindiğim konuları açıklamaya çalıştım.

Turizm sektörü, Türkiye 'ye gelen yabancıların sayımı ve turizm gelirlerini arttırmak içi turizm hareketlerini geliştirmek ve yurt dışına çıkan vatandaşların seyahatlerini düzenlemekle ilgili bütün kamu ve özel sektör faaliyetlerini kapsar.

Oturduğu yerden başka bir yere giden veya başka bir ülkeyi 24 saatten fazla bir süre ziyaret eden kimseye turist denir.

Turizm bir geniş sektördür. Ülkeye gelen yabancıların sayısı ve bu alandan gelen gelirin artırılması ve giderek iç ve dış turizmin geliştirilmesi bu sektörün faaliyet alanıdır. Bu nedenle turizm konusuna çok önem verilmelidir.

Ülke de ekonomisinde bu alandan fazla gelir elde etmek için turizm faaliyetlerine planlı programlı bir yön vermek gereklidir. Destek ve teşvik sistemleri oluşturulmalıdır. Yapılan faaliyetler kontrol edilmeli ve giderek geliştirilmesi için gerekli önlemler alınmalıdır.

Bu alanda markalaşmaya gitmek faydalıdır. Hizmette en iyiyi yakalamak ve markalaşma ile bu alanda faaliyet gösteren yurt içi ve yurt dışı birimlerle rekabet ederek en önde yer almak gereklidir. Ulaşım gezi ve ulaştırma alanında planlamalar yapılmalıdır. Bu yolla belirli şehirler ve bölgeler daha çok tanınmış olacak ve ekonomik girdileri artırılmış olacaktır.

Bu alanda önemli işlerden birisi de destinasyon çalışmalarına önem vermekten geçer. Bu sayede gezi noktaları ve oranın tarihi kültürel bilgileri hakkında önceden gelecek insanlar bilgilendirilir. Dikkatleri çekilir.

Turizmden faydalanmada bölgesel olanaklardan çok yararlanmak gereklidir. Örneğin Kuşadası ilçemizde kurvaziyer olanakları oluşmuştur. Limanı vardır. Kuşadası’ndan sonra İstanbul ve İzmir şehirleri de bu yolla gelen turistler için elverişli yerlerdir. Bu limanlar deniz yolu ile gelen turistlerin %75 ini oluşturmaktadır. Bu yolla elen turistlerin çoğunu Amerikalılar oluşturmaktadır. İngiltere, Almanya, Fransa, İspanya ve Ruslarla Güney Koreliler Yunanlılar da bu yolla gelmektedirler. Bu yolla gelen turistler kurvaziyerdeki etkinliklerde yüklü miktarda para harcayabilmektedirler. İndikleri limanlarda da yerli dükkânlardan hatıra eşya alışverişi yaparak o yere para burkmaktadırlar.

Kuşadası bölgesine gelen turistlerin daha rahat etmeleri için gerekli imar planları yeniden oluşturulmalıdır. Sahil kesiminde karmaşık şekilde gelişi güzel yüksek binaların yapılması gereklidir. Bölgede faaliyet gösteren yapı kooperatiflerinin gelişi güzel yapı yapmaları önlenmelidir.

Ben Kuşadası’nda üç defa değişik zamanlarda kaymakam vekilliği yaptım. Ben çalışırken hala şehrin fosseptiği için bir çözüm bulunmamıştı. Atıklar sahilden çok az uzağa boşaltılmaktaydı.

O zamanki ticaret odası başkanı yardımıyla esnaflarla toplantılar yaptık. Kuşadası limanını özelleştirilmesinde limanın yerli esnaflarca alınması için yerli esnafları ikna etmeye çalıştık. Razı edemedik. Limanı yabancılar aldı. Hemen limanın çevresine tel örgüler yaptılar. Gelen turistleri şehir içinde gezdirmeden hemen Efes bölgesine götürmeye başladılar. Yerli esnaflar zarar görmeye başladı.

Kuşadası’nda özellikle sahil kesiminde çok sıkışıklık vardı. Bu alanın yapılacak kamulaştırmalar ile açılması ve yeni yapılacak imar planları ile Dünya turizmine hizmet edecek şekilde yeniden düzenlenmesi gereklidir. Kuşadası’na gelen turisteler bu karmaşadan sıkılmakta ve kendilerini hemen Marmaris ve Bodrum gibi turizm bölgelerine atmaktadırlar.

Konaklama yönünden artık aile otelciği bırakılmalıdır. Bu alanda büyük şirketler ve holdingler faaliyete geçirilmelidir. Yerli aile otelciği yeniliklere kapalıdır. Günü birlik kazanç onlara yetmektedir. Dünya çapında büyük otel zincirlerinin buraya gelmeleri sağlanmalıdır. Ancak bu yolla büyük otellerin yapılması sağlanabilir. Ben Aydın’da özel idareye ait bir turizm şirketinde yöneticilik de yaptım. TÜRSAB’la ortak Kuşadası Kongre Merkezi yapıldı. Amaç yılın her ayı burada toplantılar yapılmasını sağlamak ve turizmin on iki ay süreli olmasını sağlamaktı. Ancak bu merkeze ileriki yıllarda gereken önem verilmedi ve işlevi zayıfladı. Burasının yeniden ele alınması ve canlandırılması gereklidir. Kongre merkezi her yönüyle tanıtılmalıdır. Tanıtılmasına önem verilmelidir.

Aydın’da turizm faaliyetlerinin canlandırılması ve devam ettirilmesi için bir girişimciler kurulu oluşturulmalı. Bunun yönetimine üniversitelerin turizm kollarında eğitim veren değerli öğretim üyeleri getirilmeli, devamlı şekilde yapılacak beyin fırtınaları ile bölgeye neler yapılması konusunda işbirlikleri yapılmalıdır.

Aydın’da Vali Vekilliği de yaptım. Bu arada Didim turizmi ile de yakından ilgilendim.
Didim ilçesi sahip olduğu coğrafik konumu, tarihi geçmişi ile yerli ve yabancı turistleri çeken cazibe merkezidir. Bodrum ve Kuşadası arasında kolay gelinebilen bir merkezdir. Burada ilk yerleşik hayat MÖ 8000 yıllarına gitmektedir. Didim’de yer alan en önemli antik eser Apollon Tapınağıdır.

Didim’e gelenler eğlence, tarihi yerleri gezme toplantı, tatil ve sağlık için gelmektedirler. Ayrıca; Bodruma ve Kuşadası’na gelenler günübirlik buraya da uğrayabilmektedirler. Didim’de genelde İngilizler yerleşmiştir ve ilçede kendilerine ev almaktadırlar. Akşamları sahil gazino ve lokantalarında genellikle İngiliz turistler eğlenmektedirler.

İlçede de genellikle kalifiye eleman sıkıntısı çekilmektedir. Çalışanlarda turizm alanında gerekli olan eğitime sahip değildirler. Burada turizm konusu eğitimi ilkokullardan itibaren başlatılmalıdır. Didim’de 90 km’lik sahil vardır. Birçok plajı mavi bayrak sahibidir.

Ancak bölgede sahiller özel işletmeler tarafından adeta yağmalanmıştır. Gelenlere sahiller şezlonglarla kapatılarak denize girmeleri engellenmeye çalışılmakta ve kendilerinden fahiş fiyatlar istenmektedir. Buraların bu işletmeler tarafında yağmalanması engellenmelidir. Şezlongların sahili kaplamasının önüne geçilmelidir. Özel işletmeler denize doğru iskeleler kurmuşlar ve buraya girenlerden fahiş ücret istemektedirler. Sahillerin bu şekilde sonradan yapılan iskele ve eğlence yerlerinden arındırılması sağlanmalıdır. Sahillerden tüm insanların serbestçe ve ücret ödemeden yararlanmaları sağlanmalıdır. Şezlonglar sahil dışına çıkarılmalı. Kiralamak isteyenler buradan kiralayabilmelidir.

Günübirlik tekne gezileri düzenleyen işletmeler için bir düzenleme getirilmelidir. Tekne sahipleri arasında sık sık yapılan kavgalar önlenmelidir. Korsan tekneler kesinlikle geziye çıkarılmamalıdır.

Didim’de kruvazeye turizmi için gerekli alt yapı yapılmalı ve Didim bu alandaki turizme de açılmalıdır.

Su sporları için planlamalar yapılmalı bu sporların devamlılığı sağlanmalıdır.

Kuşadası ve Bodrum ilçelerinin artık yoğun şekilde yapılaşması aslında Didim ilçesi için bir avantajdır. Bu yönden Didim plajları daha avantajlı hale getirilip turistlerin dikkati bu bölgeye daha fazla çekilebilir. Didim'in denizi çok temizdir. Sadece balık üretim çiftliklerinin oluşturabileceği kirliliğe meydan verilmemeli ve gerekli önlemler alınmalıdır.

Akşamları belli saatten sonra Didim de korkunç bir ses kirliği olmaktadır. Bu nedenle kafe, gazino tiyatro, konser yerleri ve eğlence yerleri için Didim'de ayrı bir bölge ayrılmalıdır. Dinlenme ve eğlenme yerleri kesin yerleşik yerden ayrılmalıdır.

Didim Adnan Menderes Hava Alanından ve Milas hava alanından gelen turistleri ağırlamaktadır. Bu bölgeye en kısa sürede ulaşımın sağlanabilmesi için Didim'e yeni bir hava alanı yapılmasına gereksinim vardır.

Didim de yapılan şikâyetlerin başında enerji konusunda sık sık elektrik kesintilerinin olmasıdır. Bu tesisler yeniden elden geçirilmeli ve iyileştirilmelidir.

Bu bölgeye gelen yollar daha fazla genişletilmelidir. Yollar üzerinde çirkin görüntü veren satış yerleri kaldırılmalıdır. Bunlara belli noktalarda satış yapacakları satış yerleri yapılmalıdır.

Uzun vadede yapılacak planlama ve faaliyetlerle turizm gelirimiz artırılabilir. Yeter ki bu konuda inançlı olalım ve yoğunlaşalım. Aydın turizm yönünden bir laboratuvar gibidir. Her türlü yeniliğe açıktır. Verimli topraklarının yanında bu alanda da daha fazla ekonomik girdi pek ala sağlanabilir.